کوهمره سرخی

منبع :گنجینه گویش شناسی فارسی تالیف عبدوالنبی سلامی، وحاج میرزا حسن،فارسنامه ناصری ..ص 1500

((از سرد سیرات فارس،میانه ی مغرب وجنوب شیراز است .درازای ان از روستای چنار سوخته  تا کودیان 17فرسخ است.وپهنای ان ازخانه خویس تا کوهزرگ  5 فرسخ استازجانب مشرق به بلوک خواجه وبلوک سیاخ وازنواحی حومه ی شیراز واز طرف شمال  باز به نواحی شیراز وبلوک اردکان ونواحی  ممسنی وازسمت غرب به نواحی کازرون وبلوک جره واز جانب جنوب به بلوک  فراشبندتمام این بلوک در کوهستان برف نشین بارانی قرار گرفته است.

چشمه های شیران ورودخانه های گوارا دارد...و زمین کشت کاری این بلوک کم است ودر کنار رودخانه ها گندم وبرنج می کارند.جنگل های کوهستان این بلوک شامل در ختان بلوط و بن وبادام کوهی است.هیزم وزغال شهر شیراز را ااین بلوک می اورند. و قصبه این بلوک روستای شکفت است.که مشتمل بر41 روستای اباد از جمله: اب سرد، پراشکفت، بگدانه، بندویه، بنستان، بهاره، چار مکان، خانه خویس، خبره، خرگ، دادنجان، دریاهک، دشت ارجن(ارژن)، دودویه، ده سرو، ده لری، ده مسغان، ده نمک، رجی، رمغان، ریگستان، زنیلن، سبوک، سرخی، سرداب شکفت، قلعه مشیر، کراج، کرگاو، کمیلی، کودیان، کوزرگ، ماصرم، مله گاو، مورنجان ومیگلی است.)

امروزه گستره ی کوهمره سرخی  به دودهستان کوهمره سرخی وسیاخ محدود می شود که اغلب روستاهای ان به دلیل دوری از امکانات ارتباطی وصعب العبور بودن راه ونداشتن اب کافی وزمین مناسب،از محل اصلی نقل مکان کرده اندودر کنار رودخانه هاوزمین های هموارترمسکن گزیده اند.از جمله ی این روستاها می توان به یچی، کوزرگ، ماصرم، ده سرو، مسقان(ده مسغان و ده لری)، و...اشاره کرد.علاوه بر اینها تعدادی روستای جدیدی  نیز در این منطقه بوجد امده اندکه سابقه ی انها به چند دهه ی اخیر میرسد.

علاوه بر مردم یکجا نشین کوهمره سرخی، گروهی عشایر نیز در منطقه کوهمره سرخی زندگی می کنند که به صورت نیمه کوچی زندگی می کنند که در عین اشتغال به زراعت،  به دامداری مشغولند.عشایر کوهمره سرخی که دارای سازمان قبیله ای هستند عبارتند از:ایل سرخی، طایفه ی سقلمچی، طایفه بککی، طایفه ارندی، وطایفه ی مالکی.

بجزمردم روستایی وعشایر مستقل کوهمره سرخی، طوایفی از ایل قشقایی نیز به دلایل مختلف اقتصادی وسیلسی در کوهمره سرخی ساکن شده اند که عبارتند از: طایفه ی قره غانلو، بخشی از تیره شاهی لو(جانی خانی)، بخشی از طایفه ی دره شوری، همچنین خانوارهای از بنکوها وطوایف زرگر، چگینی، وبیات و....

 

 

 

                                                              مسقان


 اخرین روستای کوهمره سرخی  که دربین دوکوه"بیل"و"دودو" واقع است مسقان نام دارد.این روستا در 62 کیلومتری جنوب شیراز واقع است.اهالی این روستا قبلا درتنگ مسقان زندگی می کردند،که در دهه های اخیر به محل فعلی نقل مکان کرده اند.

جمعیت مسقان حدود 450خانوار(1700نفر)است،که تعدادی نیز به شیرازمهاجرت کرده اند.سازمان اجتماعی مردم مسقان چون دیگر مردم کوهمره طایفه ای است،مردم این روستا در پنج طایفه ی:پرشکفتی،قربوزار،موزوری،رىیس زار،وخواجه قرار   می گیرند.

شغل اصلی مردم کشاورزی ودامداری است،محصولات ان برنج،غلات،اناروخرما استٰ.در منطقه ی مسقان آثار تاریخی متعددی وجوددارد.ازجمله امام زاده سیدمحمد،شاه شریف پسند،برم آسیو،قلعه تنگووآسیاب ولی خان.

گویش مسقانی باگویشهای جنوب این منطقه همچون بگدنه،شکفت خویشاوند است.